De waarschijnlijk pas na drogen muscimol bevattende hoeden van de Vliegenzwam (424A.jpg) werden gegeten of opgelost gedronken om er hallucinaties of een roes mee op te wekken. Sjamanen gebruikten de roes om in contact te komen met de goden en om er hun paranormale gaven mee te versterken. Onder invloed van de Vliegenzwam verkerende orakels sloegen wartaal uit, die door hogepriesters naar eigen inzicht werd geïnterpreteerd.
De tonsuur bij monniken zou bedoeld zijn geweest om de hallucinogene stof in het op de kaalgeschoren plek gelegde rode vlies via de hoofdhuid op te nemen.
Om zich "moed in te eten" werden als voorbereiding op veldslagen en oorlogen Vliegenzwammen genuttigd. Waren er te weinig Vliegenzwammen, dan dronken de minder bedeelden de reststoffen van verteerde Vliegenzwammen bevattende urine van de "happy few". Het gebruik van de Vliegenzwam werd door de opkomst van sterk alcoholische dranken als wodka verdrongen.
De hoeden van de Vliegenzwam waren een essentieel bestanddeel van brouwsels van heksen, waardoor zij op hun heksenbezems zouden kunnen vliegen. De kerstman met zijn rood met witte kledij zou dan ook het symbool zijn van iemand, die denkt hemelwaarts te kunnen vliegen met zijn in een muscimolroes gehallucineerde, met rendieren bespannen arrenslee. Rendieren blijken overigens ook wel een Vliegenzwammetje (en urine) te lusten.
Bij Moederkorenvergiftigingen kwamen soms door een eveneens in de sclerotia aanwezige, aan LSD verwante stof optredende hallucinaties en psychoses voor. Het waarschijnlijk aan dergelijke zinsbegoochelingen toe te schrijven bizarre gedrag van kinderen en vrouwen uit Salem in de Verenigde Staten zorgde in 1692 voor een heksenproces, dat voor deze "heksen" op de brandstapel eindigde.
Begin deze eeuw werd de werkzame stof in enkele, al door de Azteken ritueel gebruikte Vlekplaten (Panaeolus) en exotische Kaalkopjes als Psilocybe mexicana en Psilocybe cubensis (1B.jpg) ontdekt. In Nederland komen het Puntig kaalkopje (Psilocybe semilanceata) (701B.jpg), de Gazonvlekplaat (Panaeolus foenisecii) (738.jpg) en de Franjevlekplaat (Panaeolus sphinctrinus) (741.jpg) voor. Enige tijd na het eten van deze paddenstoelen raakt men in een toestand van euforie en krijgt men kleuren- en vormenrijke visuele hallucinaties. Eind zestiger jaren werd het gebruik van het in Kaalkopjes aanwezige psilocybine (en van LSD) door de goeroes van de jonge generatie gepropageerd. Tegenwoordig worden deze in kassen gekweekte "ecodrugs" in Nederland in speciaalzaken verkocht. Het effect van hallucinogene paddenstoelen op de beleving en het gedrag van de gebruiker, zoals dat door Carlos Castaneda onder andere in "De lessen van Don Juan" werd beschreven, blijkt, mede afhankelijk van zijn of haar persoonlijkheidsstruktuur, per persoon sterk verschillend. In verband met soms na eenmalig gebruik optredende, zelfs tot opname leidende psychiatrische symptomen, moet tenminste aan labiele mensen, en zeker aan mensen met een bekende erfelijke aanleg voor depressies of psychoses het nuttigen van hallucinogene paddenstoelen worden ontraden.